Beroepsprofiel arbo coördinator
Het profiel is opgesteld door de beroepsvereniging van arbo adviseurs (BvAA)
De laatste jaren zijn organisaties meer aandacht gaan besteden aan de arbeidsomstandigheden binnen de organisatie. Impulsen hiervoor zijn:
– de aangepaste wet- en regelgeving t.a.v. arbeidsomstandigheden, verzuim en arbeidsongeschiktheid;
– de noodzaak om het verzuim en arbeidsongeschiktheid te beperken;
– het besef dat (aandacht voor) goede arbeidsomstandigheden de aantrekkelijkheid van de organisatie vergroot, wat bij kan dragen aan het beperken van het personeelsverloop en het aantrekken van nieuwe medewerkers;
– het besef dat goede arbeidsomstandigheden de kwaliteit van producten en/of diensten ten goede komen
Gezien de toegenomen aandacht en het belang voor de organisaties, stellen veel organisaties een Arbocoördinator aan. Kijkend naar de diversiteit in taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden, van de Arbocoördinatoren is onderscheid te maken tussen een Arbocoördinator en een senior Arbocoördinator.
De Arbocoördinator heeft specifiek een coördinerende taak, onder meer ten aanzien van activiteiten en actoren op het gebied van arbeidsomstandigheden.
De senior Arbocoördinator heeft ook een beleidsadviserende taak. Hij is betrokken bij het formuleren van het Arbobeleid en het gestalte geven van het Arbobeleid binnen de organisatie. De inhoud van dit beroepsprofiel geeft een beeld van de mogelijke taken, de daarbij behorende verantwoordelijkheden, bevoegdheden, benodigde kennis en vaardigheden van de Arbocoördinator. De functie van de Arbocoördinator wordt, afhankelijk van de situatie en omstandigheden, per organisatie door het verantwoordelijke management vastgesteld.
1 Functie van de Arbocoördinator binnen de organisatie
2 Plaats van de Arbocoördinator binnen de organisatie
3 Taken van de Arbocoördinator
4 Vereiste kennis en inzicht voor het uitvoeren van de werkzaamheden
5 Vereiste vaardigheden voor het uitvoeren van de werkzaamheden
6 Bevoegdheden en verantwoordelijkheden
7 Contacten
8 Opleiding
1. Functie van de Arbocoördinator binnen de organisatie
De functie van de Arbocoördinator is het coördineren van de activiteiten en actoren t. a.v. arbeidsomstandigheden. De senior arbocoördinator houdt zich tevens bezig met het ontwikkelen van arbobeleid en Arbozorg.
De precieze inhoud van de functie zal mede afhankelijk zijn van:
– de grootte en structuur van de organisatie;
– het ontwikkelingsstadium van Arbozorg;
– de aan- of afwezigheid van (Arbo)deskundigen in de organisatie;
– de aard en omvang van de risico’s;
– de (complexiteit van) de wet- en regelgeving die van toepassing is;
– de (Arbo)ambities van de organisatie.
2. Plaats van de Arbocoördinator binnen de organisatie
De functie van de Arbocoördinator is een staffunctie. De exacte positie zal mede afhankelijk zijn van de grootte en de structuur van de organisatie.
3. Taken Arbocoördinator
De coördinator heeft voorbereidende, uitvoerende en adviserende taken, te weten:
– Het coördineren van alle in- en externe activiteiten t.a.v. arbeidsomstandigheden, en het (mede in dit verband) leggen en onderhouden van contacten met relevante in- en externe actoren.
(De systeemgrens bij het begrip in- en externe actoren, ligt bij de eigen organisatie. Dit betekent dat onder interne actoren onder meer worden verstaande OR/PVT en andere overlegorganen, het lager en hoger management als ook personeelszaken;onder externe actoren worden onder meer verstaan de overheid, inspectie, de deskundige personen en diensten, zoals de Arbodienst alsook andere adviesbureaus.)
– Het (mede) implementeren van het arbobeleid.
– Het (mede) implementeren van een systeem voor Arbozorg.
– Het informeren, enthousiasmeren, adviseren en ondersteunen van en communiceren met alle geledingen binnen de organisatie t.a.v. arbeidsomstandigheden en Arbobeleid.
– Het signaleren van gevaren en risico’s met betrekking tot arbeidsomstandigheden, in de ruimste zin des woords.
– Het bewaken van de administratieve verplichtingen zoals opgenomen in de wet- en regelgeving.
– Het aansturen van de Arbodienst en/of andere deskundige personen/diensten en het bewaken van de kwaliteit van de dienstverlening.
De genoemde taken worden m.b.t. de senior Arbocoördinator aangevuld met:
– Het (mede) ontwikkelen van het Arbobeleid.
– Het (mede) ontwikkelen van een systeem voor Arbozorg al dan niet gebaseerd op een norm of richtlijn.
4. Vereiste kennis en inzicht voor het uitoefenen van de werkzaamheden
Om de taken die genoemd zijn in punt 3 uit te kunnen voeren, is het voor de coördinator noodzakelijk kennis te hebben van
– de belangrijkste spelers en activiteiten ten aanzien van arbeidsomstandigheden, zowel binnen als buiten de organisatie;
– communicatie en adviestechnieken;
– implementatie van beleid en Arbozorg;
– projectmatig werken;
– relevante arbothema’s;
– relevante wet- en regelgeving;
– relevante stand der techniek;
– methoden voor informatieoverdracht;
– de bedrijfsprocessen, de daarbij behorende risico’s en de signalen die daaruit voort kunnen komen;
– de administratieve verplichtingen uit relevante wet- en regelgeving;
– de rol van de administratieve verplichtingen in een systeem voor Arbozorg;
– de beschikbare middelen om het uitvoeren van de administratieve verplichtingen te ondersteunen;
– de ondersteuning die de Arbodienst en/of andere deskundige personen/diensten aan de eigen organisatie kan bieden;
– mogelijke onderzoeksmethoden en –technieken met de mogelijkheden en beperkingen die aan deze methoden en technieken verbonden zijn;
De vereiste kennis wordt m.b.t. de senior Arbocoördinator aangevuld met noodzakelijk kennis hebben van:
– de structuur en het functioneren van de organisatie;
– Arbobeleid;
– systematische Arbozorg zoals opgenomen in wet- en regelgeving en bestaande systemen voor arbozorg;
5. Vereiste vaardigheden voor het uitvoeren van de werkzaamheden
Om de taken die genoemd zijn onder punt 3 uit te kunnen voeren beschikt de coördinator over de volgende vaardigheden:
– Het afstemmen met spelers en van belangen.
– Het toepassen van een aantal communicatie- en adviestechnieken.
– Het implementeren van (delen van) het arbobeleid.
– Het toepassen van de basis van projectmatig werken.
– Het implementeren van (delen van) een systeem voor Arbozorg.
– Het vaststellen van relevante arbothema’s voor de organisatie.
– Het toepassen van een aantal methoden voor informatieoverdracht.
– Het beschrijven van de bedrijfsprocessen en het benoemen van de daarbijbehorende risico’s.
– Het analyseren van de informatie verzameld op basis van de administratieve verplichtingen en het trekken van conclusies hieruit.
– Het beoordelen van de kwaliteit van de Arbo-dienst en/of andere deskundige personen/diensten.
– Het hanteren en raadplegen van bronnen over relevante wet- en regelgeving, arbothema’s en de laatste stand der techniek.
Voorts worden bij de senior Arbocoördinator ook de volgende vaardigheden verwacht:
– Het in kaart brengen van de structuur en het functioneren van de organisatie.
– Het ontwikkelen van Arbobeleid.
– Het ontwikkelen van een systeem voor Arbozorg.
6. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden
De Arbocoördinator is verantwoordelijk voor
– Afgestemde in- en externe activiteiten.
– Goed relatiebeheer met relevante in- en externe actoren.
– Bekendheid met het Arbobeleid binnen de organisatie.
– Bekendheid met het systeem voor Arbozorg binnen de organisatie
– De informatie, adviezen en communicatie over arbeidsrisico’s en arbeidsomstandigheden onder bewaking van kwaliteit, actualiteit, prioritering en afstemming op de doelgroep.
– Juiste en actuele informatie in uitvoering van de administratieve verplichtingen.
– De aansturing van de Arbodienst en/of andere deskundige personen/diensten en monitoring van de kwaliteit.
– Zicht op de actuele en relevante wet- en regelgeving en de communicatie hierover naar het verantwoordelijk management.
– Zicht op de actuele en relevante arbothema’s en de communicatie hierover naar het verantwoordelijke management.
– Zicht op de relevante laatste stand der techniek en de communicatie
hierover naar het verantwoordelijke management
Deze verantwoordelijkheden worden voor de senior Arbocoördinator aangevuld met:
– Voorstellen voor Arbobeleid aan het verantwoordelijk management.
– Voorstellen voor Arbozorg aan het verantwoordelijk management.
Om de taken uit te voeren is de Arbocoördinator bevoegd tot
– Het zelfstandig opereren t.a.v. in- en externe actoren.
– Het uitdragen van het arbobeleid binnen de organisatie.
– Het uitdragen van het systeem voor Arbozorg binnen de organisatie.
– Het gevraagd en ongevraagd informeren, enthousiasmeren, adviseren en ondersteunen van en communiceren met alle geledingen binnen de organisatie t.a.v. arbeidsomstandigheden en Arbobeleid.
– Het gevraagd en ongevraagd onder de aandacht brengen van het gevaar/risico bij het verantwoordelijk management.
– Het gebruiken van de informatie verzameld op basis van de administratieve verplichtingen.
– Het gevraagd en ongevraagd adviseren van het management over de samenwerking met de Arbodienst en/of andere deskundige personen/diensten.
Als aanvulling hierop is de senior Arbocoördinator tevens bevoegd tot het gevraagd en ongevraagd doen van voorstellen aan het verantwoordelijke management.
7. Contacten
Intern zal de Arbocoördinator met iedere werknemer (indien nodig) contact onderhouden, maar hij heeft in ieder geval regelmatig contact met:
– OR en andere overlegorganen
– Lager en hoger management
– Personeelszaken
Extern:
– Overheid
– Inspectie
– Adviesbureaus zoals de Arbodienst
– Overige bedrijven en organisaties
8. Opleiding
Het niveau van functioneren van een Arbocoördinator ligt op MBO-niveau.
Het niveau van functioneren van een senior Arbocoördinator ligt op HBO-niveau.
Bronnen:
– TNO-document Netwerk Arbocoördinatie Vakbekwaamheidseisen
– BVvA.nl en Arbo-co.net
– AI-1 Arbo- en Verzuimbeleid (tweede herziene druk)
– NPR 5001 (eerste druk, november 1997)
– VCA (versie 2000/03)