Seksuele intimidatie

Seksuele intimidatie op het werk loopt uiteen van dubbelzinnige opmerkingen en handtastelijkheden tot pogingen tot aanranding en verkrachting. Ook mannen worden lastig gevallen op het werk, maar vooral vrouwen.

Het komt voor in alle soorten beroepen, in alle bedrijfstakken, in allerlei soorten organisaties; het onderwijs, de bouw, de horeca, op kantoren en bedrijven, de verpleging/verzorging, de politie, in grote en kleine organisaties.

Hoe vaak komt het voor?
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat minimaal 1 op de 3 vrouwen die buitenshuis werken, te maken krijgt met seksuele intimidatie. Vrouwen worden bijvoorbeeld regelmatig lastig gevallen met dubbelzinnige grapjes. Of ze worden niet op hun professionaliteit, maar op hun vrouwelijkheid beoordeeld. Of ze worden ongewenst aangeraakt en betast door collega’s. Hierdoor kan ook de werksfeer flink verziekt worden.

Wanneer val je iemand lastig?
Het is heel moeilijk om concreet de grens aan te geven van wat nu gezellig en collegiaal is en wanneer het seksuele intimidatie wordt. Een zoen op een wang kan gezellig zijn en een arm om een schouder kan opeens heel klef en onplezierig zijn. Afhankelijk van de situatie en de persoon die het doet.

Gewenst
Maar hoe weet je nu als man wanneer een vrouwelijke collega iets als gewenst of als ongewenst ervaart? Vaak is het zo dat gedrag niet als ongewenst wordt ervaren als je het vriendelijk bedoelt. Als je bijvoorbeeld even vriendelijk je hand op de rug van een collega legt, zal ze het doorgaans ook als een vriendelijk gebaar beschouwen. Als je het tenminste echt vriendelijk, zonder enige bijbedoeling, zonder te kleineren, bedoelt.

Ongewenst
Als je niet helemaal zeker bent, doe dan niets of let er heel goed op hoe de ander reageert. Als je te dichtbij komt, wees er dan alert op, hoe je gedrag overkomt. Want er wordt misschien niet altijd wat van gezegd, maar je kunt het wel merken. Doordat zij je ontwijkt, doordat er niet wordt gelachen om de grap of doordat zij haar been of arm wegtrekt. Aan benen of borsten zitten, kun je nooit ‘vriendschappelijk’ bedoelen, en is dus ook nooit gewenst.

Hetzelfde geldt voor een collega met je ogen uitkleden, naar haar borsten kijken in plaats van recht in de ogen, aan b.h.-bandjes zitten, opmerkingen maken over haar seksleven, te dicht tegen haar aanstaan in de lift, haar publiekelijk complimenteren dat ze er ‘lekker’ uitziet, of in haar oor fluisteren.

Wat kun je er aan doen?

Eigen gedrag
Om te beginnen moet je je eigen gedrag natuurlijk in de gaten houden. Vraag je af of je collega je ‘leuke grapjes’ wel zo grappig vindt. En let op of je collega fysiek contact wel zo leuk vindt.

Gedrag anderen
Misschien heb je ook wel last van de groepscultuur, omdat je liever anders met elkaar omgaat of omdat je het gedrag kinderachtig vindt. Dus je kunt zelf ook wat doen aan het gedrag van je collega’s. Door er bijvoorbeeld iets van te zeggen.
Door niet te gaan lachen om hun flauwe grappen of door collega’s die vervelend doen aan te spreken op hun gedrag. Dan zal de hele werksfeer voor iedereen verbeteren, waardoor het werken leuker wordt en waardoor iedereen betere werkprestaties zal leveren.

Je hoeft niet in de bres te springen voor elke vrouw die iets onaangenaams overkomt, vrouwen kunnen zichzelf ook heel goed verweren. Maar je kunt ze wel steunen. Als je laat merken dat je dit gedrag niet ‘gewoon’ vindt, zal het voor de vrouwelijke collega makkelijker zijn om in te grijpen en als het nodig is, haar beklag te doen.

Verplichtingen werkgever
Sinds 1 oktober 1994 is de Arbeidsomstandighedenwet aangescherpt, waardoor de werkgever verplicht wordt beleid te voeren om seksuele intimidatie te voorkomen en te bestrijden. Er kan bijvoorbeeld door de werkgever duidelijk worden gemaakt dat seksuele intimidatie in de organisatie niet getolereerd wordt en dat zulk gedrag gevolgen kan hebben voor de dader. Hij kan een berisping krijgen, het kan meegenomen worden in zijn beoordeling, hij kan worden overgeplaatst of zelfs op staande voet worden ontslagen.

Vertrouwenspersoon
Ook kan een vertrouwenspersoon worden aangesteld waarmee degenen die zijn lastig gevallen hun problemen kunnen bespreken. Via deze klachtenprocedure kunnen deze problemen dan serieus worden aangepakt.

Bron: Min. van SZW