Coronavirus - COVID-19 - Wat moet? Wat mag? Wat helpt?
Het coronavirus (SARS-CoV-2) verspreidt zich over de wereld sinds eind 2019 en veroorzaakt de ziekte die we COVID-19 noemen. De symptomen kunnen verschillen per persoon van mild tot zeer ernstig met soms het overlijden tot gevolg.
Update per 22-10-2020
Wat moet?
De Arbowet verplicht werkgevers om blootstelling aan ziekmakende biologische agentia (bacteriën, schimmels, parasieten en virussen) bij zijn werknemers te voorkomen en maatregelen te treffen om de veiligheid en gezondheid te waarborgen.
In de huidige uitzonderlijke situatie van deze crisis stelt de Rijksoverheid generieke (bescherming)maatregelen die gelden voor alle bedrijven en inwoners van Nederland; zowel op het werk als daarbuiten.
Op basis van het advies van het RIVM / OMT, verplicht de Rijksoverheid werkgevers / bedrijven de besmettingskans op of tijdens werk te verkleinen.
Als werkgever bent u verplicht te zorgen voor een gezonde en veilige werkplek. U onderzoekt welke risico’s er zijn op de werklocatie. En pakt deze aan wanneer dit nodig is. Het risico op besmetting met het coronavirus valt hier ook onder.
U (werkgever en werknemer) houdt u samen aan de basisregels voor iedereen. Zoals:
- Thuiswerken, tenzij het echt niet anders kan;
- Als u toch op uw werklocatie bent houdt u 1,5 meter afstand van anderen;
- U blijft thuis bij klachten die lijken op corona of als uw huisgenoot corona, koorts of benauwdheidsklachten heeft;
- In publieke binnenruimtes draagt u een niet-medisch mondkapje. Een werkgever kan zijn werknemers verplichten een mondkapje te dragen.
Werknemers toegang tot werklocatie weigeren
Als werkgever bent u verantwoordelijk voor het bieden van een gezonde en veilige werkomgeving. Het weigeren van de toegang tot de werkplek kan daarbij horen.
Sluiting van bedrijf of instelling
Uw bedrijf of instelling kan gesloten worden als uit bron- en contactonderzoek van de GGD blijkt dat een besmetting met corona hier heeft plaatsgevonden. Een bedrijf of instelling kan dan 14 dagen gesloten worden.
Ventilatie-eisen voor werklocatie
Beheerders van gebouwen moeten op de hoogte zijn van de eisen en adviezen die gelden voor de ventilatie van gebouwen. Meer info >>
Het RIVM heeft ook vragen over ventilatie en het coronavirus beantwoord. Meer info >>>
Aangepaste werktijden personeel
Het kabinet roept werkgevers op om de werktijden zo veel mogelijk te spreiden. U mag dus de werktijden van uw werknemers aanpassen. Het is aan te raden om in overleg met uw werknemers tot goede oplossingen te komen.
Thuiswerken en thuisblijven: omgang thuisquarantaine werknemer vanwege huisgenoot met klachten
De werknemer hoeft alleen in thuisquarantaine als de huisgenoot naast milde corona klachten ook last heeft van koorts of benauwdheid. Als uit een test blijkt dat een huisgenoot het coronavirus heeft, blijft iedereen in het huishouden thuis. Het huishouden hoort van de GGD wat ze moet doen. Ook personen werkzaam in de vitale sector of met cruciale beroepen blijven dan thuis. Voor deze groepen kan een uitzondering gemaakt worden in overleg met de GGD en de bedrijfsarts en alleen als zij geen klachten hebben.
Als thuiswerken niet kan, kijk dan in overleg hoe u dit kunt oplossen.
Bekijk daarvoor de informatie over thuisquarantaine (thuisblijven) door corona >>>.
De Rijksoverheid adviseert iedereen om:
- te hoesten en niezen in de binnenkant van uw elleboog
- papieren zakdoekjes te gebruiken om uw neus te snuiten en daarna weg te gooien (was daarna uw handen)
- thuis te blijven als u zelf óf huisgenoten klachten (koorts, neusverkoudheid, keelpijn of lichte hoest) hebben: boodschappen mogen alleen worden gedaan door huisgenoten die geen klachten hebben of 24-uur klachten vrij zijn
- regelmatig handen te wassen (LET OP! Het is alleen effectief als je minimaal 20 seconden met zeep insmeert en daarna met water afspoelt: zie onder!)
Het Arbobesluit vereist bij blootstelling aan biologische agentia onder meer een nadere inventarisatie van de aard, mate en duur van de blootstelling (Artikel 4.85), het voorkomen of beperken van blootstelling (Artikel 4.87a), hygiënische beschermingsmaatregelen (Artikel 4.89) en voorlichting en onderricht (Artikel 4.102).
Wat moet je als werkgever verder doen:
- maak een risicoanalyse (als deze niet door je eigen branche organisatie is gemaakt) van de werkzaamheden waarbij de kans op blootstelling is gerangschikt en daarvoor passende beheersmaatregelen conform de arbeidshygiënische strategie
- zorg voor beschikbaarheid en voldoende beheersmaatregelen
- geef voorlichting over (corona)virus (velen zullen kennis hebben maar er zijn groepen waarvoor het moeilijk of ingewikkeld is door taalbarrière of een beperking) en instructie over het toepassen van de beschermingsmaatregelen zoals hoe 1,5 meter afstand te houden, juist gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen.
- hang een handen was instructie op bij wasgelegenheid
- hou toezicht op de instructies en afspraken en spreek medewerkers aan
Wat mag?
- Werken, met inachtneming van de (actuele) voorschriften en verplichtingen (sommige sectoren kunnen [tijdelijk] zijn gesloten door de overheidsmaatregelen), waarborgen van goede hygiëne en 1,5 meter afstand én, conform branche-afspraken (denk aan afspraken binnen zorg, riolering, bouw, techniek et cetera) dat in bepaalde situaties het dragen van verschillende soorten en typen persoonlijke bescherming vraagt.
Wat helpt?
Informeer bij uw branche organisatie naar branche-brede aanpak rond coronavirus en werk: check de website of bel ze.
Er zijn verschillende websites en documenten opgesteld die u verder kunnen helpen bij het zorgen voor gezonde en veilige arbeidsomstandigheden t.a.v. het corona-virus. Hieronder vindt u een overzicht met een korte beschrijving. We verwijzen zoveel mogelijk naar Nederlandstalige websites (slechts enkele internationale organisaties).
[Als de hyperlinks niet meer werken, laat het ons weten >>> Bij voorbaat dank].
- Kennisdocument Corona Veilig Werk – een werkdocument met de laatste wetenschappelijke inzichten en verwerkt tot een goed toepasbare praktijk voor de werkomgeving. Opgesteld door arbeidshygiënisten en dient als achtergronddocument voor het protocol “Samen Veilig Doorwerken” van de sectoren Bouw & Techniek.
- Samen Veilig Doorwerken is een protocol dat duidelijkheid biedt aan bedrijven, bewoners, opdrachtgevers, klanten, en alle werkenden over veilig werken tijdens de coronacrisis. Ook aan bod komt de manier waarop werkzaamheden bij mensen thuis veilig doorgang kunnen vinden. Het protocol is door Bouwend Nederland en Techniek Nederland aan het ministerie van BZK aangeboden en in het overleg met de Ministers van BZK en I&W met diverse andere bouwbranches en vakbonden aangevuld en vastgesteld: inclusief ondersteunende Helpdesk Corona Bouw & Techniek.
- RIVM – onderdeel over coronavirus – met actuele berichten, vragen & antwoorden, onderzoek, video’s en informatie voor zorgprofessionals.
- Nederlandse aanpak van het coronavirus – een overzicht van de maatregelen, onderverdeeld in 3 categorieën: gezondheid, openbaar leven en maatregelen om deze periode door te komen.
- Veelgestelde vragen – Nederlandse aanpak van het coronavirus – een overzicht van de meest gestelde vragen met antwoorden.
- FAQ voor arboprofessionals (PDF) – speciale editie Arbo-inf@ct: COVID-19 en bedrijfsgezondheidsbeleid met 12 vragen en antwoorden voor arboprofessionals. Opgesteld door samenwerkende deskundigen en beroeps- en brancheverenigingen voor bedrijfsgezondheidszorg.
- Zwangerschap & werk (PDF) – brief met aandachtspunten vanuit het RIVM over zwangere werknemers / zwangerschap in relatie tot het werk en het coronavirus.
- FAQ voor werkgevers – met veelgestelde vragen van de Rijksoverheid over coronavirus voor werkgevers en ondernemers
- FAQ voor werknemers – met veelgestelde vragen van de Rijksoverheid over de gevolgen van de uitbraak van het coronavirus voor werknemers.
- Zorg voor Beter – met draaiboeken en protocollen voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
- DokterHoe over infectiepreventie UMC’s – Wat kunt u zelf doen: basiskennis biologische agentia
- GGD [concept] richtlijn bij COVID-19 patiënt – is bedoeld voor GGD’en en ziekenhuizen en geeft aan hoe te handelen bij een patiënt met (verdenking op) COVID-19.
- COVID-19 op werkvloer (PDF) – een handreiking van VNONCW-MKB-AWVN over hoe veilig en gezond om te gaan met COVID-19 op de werkvloer. Een compilatie van adviezen, tips en handreikingen van verschillende organisaties en instellingen, zoals het ministerie van Buitenlandse Zaken, HumanCapitalCare, FME, OVAL, OSB, Inretail en het Europees Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie in Brussel.
- Instructie goed handen wassen – een instructie van het RIVM: een van de meest voorkomende manieren waarop ziekteverwekkers zich verspreiden, is via de handen. Door de handen te wassen met stromend water en zeep uit een pompje (zeepdispenser) worden de ziekteverwekkers zo veel mogelijk verwijderd. Print de instructie uit en hang deze op bij de handenwasgelegenheid.
- Werking mondkapjes tegen coronavirus – artikel over de werking van mondkapjes op Arbo-online
- Uitgangspunten PBM buiten ziekenhuis – de uitgangspunten van LCI (Landelijk Coördinatiecentrum Infectiebestrijding) voor het wel/niet dragen en gebruiken van persoonlijke bescherming als je niet in een ziekenhuis werkt.
- Thuiszorg – Welke PBM nodig? – uitleg van RIVM over welke persoonlijke beschermingsmiddelen je nodig hebt bij werken in de thuiszorg.
- Uitvaartbranche – Welke PBM nodig? – uitleg van RIVM over welke persoonlijke beschermingsmiddelen je nodig hebt bij werken in de uitvaartbranche.
- FAQ Landelijk Consortium Hulpmiddelen inzake PBM – Veelgestelde vragen over persoonlijke beschermingsmiddelen zorgprofessionals.
- Herkennen misleidende info inzake PBM – uitleg (Engelstalig) hoe je misleidende informatie kan ontdekken bij aanschaf persoonlijke beschermingsmiddelen.
- Vervalste certificaten 1 en Vervalste certificaten 2 – websites met voorbeelden van valse certificaten van medische hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen (= niet compleet!)
- Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) Startpagina – alles over persoonlijke beschermingsmiddelen