Vanaf 24 augustus 2023 is het verplicht dat iedere werknemer die met di-isocyanaten (in PUR, lijm en lakken) werkt, hier een speciale opleiding voor heeft gevolgd.  Voor di-isocyanaten geldt namelijk vanaf dat moment een zogenaamde REACH-restrictie. Een restrictie in Europese chemicaliënwetgeving REACH, betekent dat je de stof niet mag gebruiken tenzij je voldoet aan de voorwaarden die in de wet staan. Het doel van zo’n restrictie is om mens en milieu te beschermen tegen onaanvaardbare risico’s van een chemische stof.  De restrictie geldt voor producten met meer dan 0,1% di-isocyanaten en geldt voor iedereen (óók ZZP’ers) die beroepsmatig hiermee werkt (industrieel of professioneel).

Image by upklyak on Freepik

Di-isocyanaten in PUR, lijm en lakken

Di-isocyanaten zijn stoffen die onder andere gebruikt worden in lijmen en coatings en PUR. Als je ermee in contact komt (inademen of huidcontact) kun je er allergisch voor worden. Dat kan direct maar kan ook pas na jarenlang gebruik zonder problemen zich ineens voor doen. Als je eenmaal allergisch bent, krijg je last bij ieder moment dat je er mee in aanraking komt. Zelfs als het maar om kleine hoeveelheden gaat. Bij zorgvuldig en goed gebruik van middelen waarin di-isocyanaten zitten, reageren deze weg in het lijn, gips of PUR proces. Daarom is het belangrijk om de stoffen in de juiste verhouding te mengen. Di-isocyanaten komen voor in PUR-schuim, lijm, lakken maar ook in middelen die worden gebruikt bij het aanbrengen van ‘gips’ als je gebroken arm hebt etc.

Leveranciers aan zet 

Je kunt de aankondiging van de restrictie (eis tot o.a. opleiding volgen) nu ook al terugvinden op het etiket van de producten die het betreffen (> 0,1% di-isocyanaten). De leveranciers zijn verantwoordelijk gesteld voor het ontwikkelen en beschikbaar maken van opleidingsmateriaal. Zij kunnen ook aangeven welke mate van opleiding nodig is voor welk product of toepassing.

Voor het werken met di-isocyanaten zijn de voorwaarden in het kort:

• Iedereen die na 24 augustus 2023 met een product werkt dat meer dan 0,1% diisocyanaten bevat moet een opleiding hebben gevolgd over het veilig gebruik van deze producten. Het moet aantoonbaar zijn dat deze met succes is afgerond.
• De leveranciers moe(s)ten gebruikers vanaf 24 februari 2022 inlichten over deze verplichting en moeten deze op het etiket vermelden.
• De leveranciers moeten ervoor zorgen dat er opleidingsmateriaal beschikbaar komt in de taal van de lidstaat (dus voor Nederland in het Nederlands).
• De opleiding moet gegeven worden door iemand met voldoende kennis van arbo (en bij voorkeur ook van werken met diisocyanaten).
• De inhoud van de opleiding is voorgeschreven en hangt af van de taken die uitgevoerd worden met de producten. Dat komt omdat bij sommige werkzaamheden de blootstelling hoger is, en er dus een hoger risico is. De eisen en de werkzaamheden waarvoor die gelden staan in paragraaf 4 en 5 van de restrictie (zie link hieronder). Bespreek bij twijfel met je leverancier of de opleider welke eisen voor jou gelden.
• De opleiding moet iedere vijf jaar herhaald worden en de gebruiker moet kunnen aantonen dat hij deze opleiding succesvol afgerond heeft.
• De werkgever (of de ZZP’er) moet registreren welke medewerkers de opleiding succesvol hebben afgerond.

Meer informatie? 

Op de website van de Rijksoverheid (Wat betekent de REACH-restrictie voor di-isocyanaten, bijv. PUR?) of op website van de verenigde producenten (Opleiding veilig gebruik en behandeling van di-isocyanaten). Vanzelfsprekend kun je je eigen leveranciers voor meer informatie benaderen.

Bron: Chemische stoffen goed geregeld! 20 oktober 2022 | Volandis 30 november 2022