Arbeidshygiënische strategie - Wat moet? Wat mag? Wat helpt?

Werkgevers moeten volgens een arbeidshygiënische strategie de veiligheid en gezondheid van werknemers beschermen. De arbeidshygiënische strategie is een hiërarchisch stelsel van beheersmaatregelen voor risico’s.

Wat moet?

Werkgevers moeten zorgen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden van werknemers (volgens de stand van de wetenschap en kennis van professionals). Bij risico’s in het werk verlangt de Arbowet en het Arbeidsomstandighedenbesluit dat de werkgever bij het treffen van maatregelen of het opzetten van verbetertrajecten te werk gaat volgens de arbeidshygiënische strategie om de veiligheid en gezondheid van werknemers te beschermen. De Arbowet verlangt van een werkgever dat deze maatregelen in een bepaalde volgorde neemt. Hierbij wordt allereerst naar de bron van het probleem gekeken. Deze arbeidshygiënische strategie ziet er als volgt uit:
1. Bronmaatregelen: Neem eerst de bron (oorzaak) van het probleem weg.
(bijv. aanpassen van een zit of sta- werkplek, aanschaf van een geluidsarmere machine, schadelijke stof vervangen door veiliger alternatief).
2. Collectieve maatregelen: als de bronaanpak niet mogelijk is moet de werkgever zogenaamde collectieve maatregelen nemen (bijv. het gebruik van plaatselijke afzuiging, plaatsen van schadelijke of hinderlijke geluidsbronnen in een aparte ruimte).
3. Individuele maatregelen: als collectieve maatregelen niet kunnen of ook (nog) geen afdoende oplossing bieden moet de werkgever individuele maatregelen nemen (bijv. belastende werkzaamheden verdelen over meerdere personen, taakroulatie).
4. Tot slot als de eerste 3 maatregelen geen effect hebben moet de werkgever persoonlijke beschermingsmiddelen verstrekken (bijv. gehoorbescherming bij schadelijk geluid).

De maatregelen op de verschillende niveaus hebben nadrukkelijk een hiërarchische volgorde. De werkgever moet dus eerst de mogelijkheden op hoger niveau onderzoeken voordat besloten wordt tot maatregelen uit een lager niveau. Het is alleen toegestaan een niveau te verlagen als daar goede redenen voor zijn (technische, uitvoerende en economische redenen). Dit is het redelijkerwijs-principe. Die afweging geldt voor elk niveau opnieuw.
Al bij de inrichting van werkplekken en functies moet de werkgever gevaren proberen te vermijden volgens deze arbeidshygiënische strategie.

Wat mag?

Het is toegestaan verschillende maatregelen uit verschillende niveaus te combineren om de risico’s te verminderen.

Wat helpt?

• Sociale partners werken in sectoren aan arbocatalogi. Hierin benoemen zij volgens de arbeidshygiënische strategie erkende oplossingen voor belangrijke risico’s in sectoren. Informeer bij uw brancheorganisatie naar de beschikbaarheid van een arbocatalogus.
• Ook een branche-RI&E en het plan van aanpak geven zicht op risico’s en mogelijke oplossingen.